آمايش سرزمين آسايش سرزمين
ايران كشوري جوان با منابع طبيعي پنهان در اسرار زيباييها و شگفتيهاست، طبيعت ايران در 4 جهت جغرافيايي مجموعهاي از اقاليم جهان را در آغوش خود به نمايش ميگذارد، با اين وصف بزرگترين مشكل طبيعت ايران ويژگيهاي بهتآور و بينظير آن است كه خودي را يك جور و بيگانه را جور ديگر به طمع مياندازد. به همين دليل بلندترين ديوارها هم براي حفاظت از آن كوتاه به نظر ميرسد. امروز حفظ طبيعت ايران درايت و هوشمندي ايراني را در بوته آزمايش قرار داده است. وجود برنامه توسعه براساس اصول پايداري طبيعت حرف تازهاي نيست، تازه آن است كه گامهاي لاكپشتي آمايش سرزمين به عنوان مرجع و نقشه راه توسعه، رنگ و لعاب اولويتش را ميزدايد. امروز نگراني دنيا براي نبود دسترسي به دست ساختههاي انسانها نيست، بلكه از نابودي چيزهايي است كه در به وجود آوردن آنها هيچ هنري به خرج نداده است. بهرغم اين از اولين جرقههاي آمايش سرزمين در سال 1354 تا كنون 36 سال ميگذرد اما هنوز اتفاق مهمي روي نداده است. محدوديتهاي منابع پايه طبيعي، شرايط حاكم بر اقليمها، نسبت رشد فزاينده جمعيت و مصرف و منابع مالي قابل پيشبيني و در اختيار، اهداف توسعه در سند چشمانداز 20ساله را نيازمند يك برنامه استراتژيك منطبق با توانمنديها و تنگناهاي سرزمين كرده است، اما باز فرياد طبيعت بيثمر است. اگر قرار باشد، همچون سال 1389 بيش از 19 هزار هكتار عرصه طبيعي تصرف و پس از تخريب خلع يد شود يا قطع غيرقانوني درختان جنگلي 38 درصد افزايش داشته باشد و بيش از 44 هزار هكتار جنگل و مرتعش دچار آتشسوزي شود، آنگاه وضعيت به گونهاي پيش خواهد رفت كه برازنده ايران و ايراني نيست. سوال اين است اگر با كوچكترين توجه به حفاظت جنگل و مرتع ميتوانيم همچون شش ماهه اول سال 1390 نسبت به شش ماهه اول سال 1389 آتشسوزي را 53 درصد و خلع يد اراضي تصرفي را 27 درصد كاهش دهيم، چرا بايد تعلل در تقويت سيستمهاي حفاظتي داشته باشيم و اگر در صورت ادامه تعللها، كماكان همچون شش ماهه اول سال جاري نسبت به شش ماهه اول سال گذشته، قطع غيرمجاز درختان جنگلي 38 درصد و وجود دام مازاد در مراتع 17 درصد و ايجاد كوره زغال 17 درصد و كشف چوب قاچاق 186 درصد افزايش يافت، آن موقع چرا بايد چند جنگلبان صادق و مظلوم را سيبل كنيم؟ منابع طبيعي 135 ميليون هكتاري ايران فقط بخشي از ايران نيست، بلكه ركن ايران است، باكي از تحريمها ندارد و محكمترين پشتوانه اهداف رشد و توسعه كشور است از اين رو سزاوار است در اولويت قرار گيرد، نفت به عنوان يك منبع خدادادي نه تنها يك كالاي پولآور بلكه سكوي پرتاب كشور به سوي اهداف بلندمدت و پايدار است، اما روزي به پايان خواهد رسيد. امروز نفت به عنوان طلاي سياه ميتواند ما را در بزرگراه رسيدن به طلاي سبز به حركت درآورد. طلاي سياه قابل تجديد نيست، ولي طلاي سبز تجديدپذير است. آينده محتاج امنيت اكولوژيك است، امنيت اكولوژيك بايد در فضاي زميني و هوايي هر كشور به ثبات برسد. بهرهبرداري از زمين براساس حدس و گمان و سليقههاي فردي ويرانگري محض است. اگر براي ذات زمين و طبيعت عدالتي وجود دارد چيزي جز آمايش سرزمين نيست، رسيدن خبر تشكيل شوراي آمايش سرزمين به استناد ماده 182 قانون برنامه پنجساله پنجم جمهوري اسلامي ايران به پيشنهاد معاون برنامهريزي و نظارت راهبردي رئيسجمهور و موافقت هياتوزيران هرچند دير، ولي دلگرمكننده است، اميدواريم اين شورا بتواند بدون فرصتسوزي، تدوين، تصويب و نظارت بر استقرار نظام يكپارچه برنامهريزي و مديريت توسعه سرزميني و تنظيم روابط اركان اصلي آن، بررسي و تصويب برنامهها و طرحهاي توسعه سرزميني در سطوح ملي، منطقهاي و استاني، هماهنگي و نظارت مستمر بر تهيه و اجراي برنامهها و طرحهاي توسعه سرزميني را پيش گيرد و عوامل تخريب منابع طبيعي را بخشكاند.
اخبار زيست محيطي:
عجايب هفتگانه جديد جهان معرفي شد
عجايب هفتگانه جديد جهان، در يازدهمين روز از ماه يازدهم سال 2011، طبق راي مخاطبان يک نظرسنجي جهاني اينترنتي، معرفي شد. به گزارش ميراث آريا اين رايگيري که از سال 2007 از سوي «بنياد عجايب هفتگانه» آغاز شده، پس از گذشت 4 سال، سرانجام هفت منطقه عجيب طبيعي جهان را از ميان ميليونها راي برگزيد. به گفته برگزارکنندگان، نحوه رايدهي در اين نظرسنجي جهاني به روشهاي مختلفي صورت گرفت و علاقهمندان ميتوانستند از طريق تلفن، پيامک و يا شبکههاي اجتماعي اينترنتي، نام مناطق مورد نظر خود را براي سايت اين بنياد ارسال کنند.عجايب هفتگانه جديد را جنگلهاي آمازون در امريکاي جنوبي، خليج هالونگ در ويتنام، آبشارهاي ايگوازو در ميان آرژانتين و برزيل، جزيره ججو در کره جنوبي، پارک ملي کومودو در اندونزي، رودخانه زيرزميني پورتو پرنس در فيليپين و کوهستان تيبل در افريقاي جنوبي تشکيل ميدهند. گفتني است، علت روي آوردن دوباره اين بنياد به برگزاري اين نظرسنجي، بازتاب مناسب کمپين سال 2001 آن در خصوص انتخاب عجايب هفتگانه مصنوعي جهان بود که با استقبال چشمگيري روبهرو شد.
ورود پرندگان مهاجر به تالاب هاي كشور ايران – مسير مهاجرت
اين پرندگان از اروپاي شمالي و مناطق قطبي وارد كشور شده اند
تالابهاي كشور؛ ميزبان پرندگان مهاجر
با سرد شدن زيستگاههاي پرندگان كوچرو در كشورهاي اروپاي شمالي و شرقي، پيش قراولان پرندگان مهاجر و زمستان گذر به تالابهاي آق و استيل شهرستان آستارا وارد شدند. اين پرندگان را شامل خوتكا، خوتكاي پرسفيد، انواع مرغابي سانان و بلدرچين مي باشند. اين پرندگان از سرزمينهاي اروپاي شمالي و مناطق قطبي وارد شمال غرب استان گيلان شدهاند. باتوجه به قرار گرفتن شهرستان مرزي آستارا در كريدور ورود اين پرندگان، پس از ورود نخستين گروه اين پرندگان مهاجر، حجم انبوهي از ديگر پرندگان نيز از اوايل پاييز تا اواخر زمستان به اين منطقه وارد ميشوند. مقصد بعدي اين پرندگان مهاجر تالاب بينالمللي بندرانزلي، تالابها و آبگيرهاي لاهيجان و پارك ملي بوجاق كياشهر است. با توجه به تشديد اقدامات حفاظتي توسط ماموران حفاظت محيطزيست از اين پرندگان مهاجر ، در صورت مشاهده شكارچيان سودجوي اين پرندگان، متخلفان دستگير و با تشكيل پرونده به مراجع قضايي معرفي خواهند شد. شهر ساحلي و مرزي آستارا در شمال استان گيلان واقع شده و به علت قرار گرفتن در نوار مرزي جمهوري آذربايجان با تالابها، بركهها، آبگيرها و شاليزارهاي پرآب در فصل پاييز و زمستان، يكي از زيستگاههاي مناسب و مطلوب پرندگان مهاجر محسوب ميشود.
ورود نخستين گروه پرندگان مهاجر به تالابهاي شهرستان پارس آباد در استان اردبيل :
همه ساله همزمان با سرد شدن هوا، هزاران قطعه از انواع پرندگان مهاجرآبزي و كنار آبزي كه اغلب گونههاي نادر، كمياب و حفاظت شده هستند، به لحاظ قرارگرفتن منطقه پارسآباد در مسير مهاجرت و كوچ آنان و مساعد بودن شرايط آب و هوا و امكان تغذيه مناسب، براي زمستانگذراني بتدريج وارد تالابهاي اين شهرستان ميشوند. درناي خاكستري، قوي گنگ، قوي فريادكش، پليكان، غاز خاكستري، عروس غاز، انواع اردك، فاخته، زنگوله بال و خروس كولي معمولي از جمله پرندگان مهاجر هستند كه از نيمكره شمالي به خصوص سيبري، وارد تالابها و آبهاي اين شهرستان شده اند.
زمين گرم نميشود
دانشمندان دانشگاه بركلي در كاليفرنيا در يك پژوهش جنجالي عنوان كردهاند كه ميانگين دماي جهاني زمين از دهه 1950 تاكنون فقط يك درجه سانتيگراد گرمتر شده است. اين پژوهش كه توسط پروفسور ريچارد مولر، فيزيكدان جنجالي پروژه دماي سطح زمين از دانشگاه بركلي هدايت ميشود، از دادههاي دمايي از سال 1800 تا 2009 براي ارائه اين مدرك انكارناپذير استفاده كرده و اين در حالي است كه مراتب اين پروژه، منجر به بروز ترديد در يافتههاي آنها شده كه خرسندي افراد مشكوك به تغييرات آب و هوايي را بهدنبال داشته است. پروفسور كوري از دانشكده علوم زمين و جوي موسسه فناوري جورجيا در آمريكا در اين باره اظهار كرد كه دادههاي آنها در حقيقت نشان داده كه ميانگين دماي جهاني از اواخر دهه 1990 متوقف شده است. به نظر ميرسد نقشه منتشرشده روي سايت اين پروژه كه ميانگين دما را از سال 1850 تا 2006 به تصوير كشيده، اين كاهش را پنهان كرده است. دادههاي دماي سطح زمين بركلي از 6/1 ميليارد ركورد بايگاني شده از دهه 1800 از 15 منبع جهاني گرفته شده است. اين دادهها نشاندهنده انحراف از ميانگين درجه حرارت طي بيش از 2 قرن و گرمايش كلي جهاني از زمان انقلاب صنعتي است.
كشف درياچهاي در سياره مشتري
پژوهشگران آمريكايي ميگويند، موفق به كشف حجمي از آب در قمر سياره مشتري موسوم به «اروپا» شدهاند كه به اندازه درياچههاي بزرگ آمريكاي شمالي است كه در درون پوششي از يخ گرفتار شده است. دانشمندان دانشگاه تگزاس عقيده دارند كه اين يافته ميتواند كشفي بزرگ در مسير وجود حيات در ماوراء زمين باشد. اين درياچه ميتواند منشأ حيات باشد و از سوي ديگر احتمال وجود تعداد زيادي از آن روي «اروپا» توجه دانشمندان را به خود جلب كرده است.